استنسیل یا شابلون یک صفحه پیش ساخته است که برای رنگ آمیزی و ایجاد طرح روی سطوح از آن استفاده می شود. در واقع استنسیل یکی از ابزارهای ساده و ارزان برای ایجاد طرح روی سطوح است. از استنسیل در تکنیک های مختلف چاپ و پتینه استفاده می شود و به کمک آن می توان سطوح ساده را با طرح های زیبا رنگ آمیزی کرد: کاغذ، مقوا، دیوار، پارچه و پرده، چرم و چوب و … .
چرا باید از استنسیل یا شابلون استفاده کنیم؟!
استفاده از استنسیل برای رنگ آمیزی مزایای بی شماری دارد:
- در تکنیک طراحی با استنسیل یا شابلون نیازی به آشنایی با هنر نقاشی و طراحی نیست. این یعنی شما با هر اندازه از دانش در زمینه این هنرها می توانید سطح مورد نظرتان را رنگ کنید.
- به کمک ابزار استنسیل، کار نقاشی و رنگ آمیزی روی سطوح بسیار سریع انجام می شود.
- ایجاد طرح با استفاده از استنسیل بسیار ساده است و به ابزارهای گران قیمت احتیاج ندارد.
- استنسیل ها یک بار مصرف نیستند. یک استنسیل برای رنگ آمیزی به دفعات قابل استفاده است. یعنی وقتی شما یک صفحه استنسیل تهیه می کنید می توانید تا سال ها از آن استفاده کنید.
- استنسیل ها قابل شست و شو هستند و از این جهت می توان گفت که صرفه محیط زیستی دارند.
چه ابزارهایی برای اجرای استنسیل نیاز داریم؟
اجرای طرح به کمک استنسیل و شابلون بسیار ساده است و ابزارهای پیچیده ای ندارد؛ چسب کاغذی و چسب استنسیل برای ثابت نگه داشتن صفحه استنسیل روی سطح، رنگ، غلتک اسفنجی، تراز کوچک و ظرف رنگ.
چگونه از یک استنسیل استفاده کنیم؟!
برای اینکه بدانیم روش کار با استنسیل چگونه است ابتدا باید مشخص کنیم که قرار است روی چه سطحی طراحی کنیم. به طور کلی از استنسیل های پیوسته با ابعاد بزرگ برای دیوارها و سطوح وسیع استفاده می شود. استنسیل های کوچک هم می توانند برای ایجاد یک طرح کوچک روی دیوار به ما کمک کنند. اما اگر بخواهیم تمام دیوار را با یک استنسیل کوچک رنگ آمیزی کنیم، باید زمان بیشتری صرف کنیم. استودیو پلن بی، استنسیل های خود را به سه دسته دیواری، A4 و A5 دسته بندی کرده است. روش کار با همه استنسیل ها شبیه به هم است؛
اما به تناسب سطح مورد نظر باید مواردی را هم رعایت کرد:
نحوه اجرای طرح به کمک استنسیل‌های پیوسته پلن بی
- دیواری که می‌خواهید رنگ آمیزی کنید، باید حتما تمیز و خشک باشد. پس اگر روی دیوار گرد و خاک وجود دارد آن را تمیز کنید.
- با استفاده از یک تراز کوچک استنسیل را در زاویه درست روی دیوار قرار دهید. بهتر است برای استنسیل‌های دیواری کار را از مرکز و بالای دیوار ( شکل A) شروع کنید تا اجرای شما دقت بیشتری داشته باشد.
- صفحه استنسیل را روی دیوار مورد نظرتان قرار دهید و اطراف آن را با چسب کاغذی محکم کنید تا استنسیل حرکت نکند و ثابت بایستد.
*می توانید برای ثابت شدن بیشتر صفحه استنسیل روی سطح (به خصوص در استنسیل‌هایی که طرح‌هایی با جزئیات بیشتر دارند)، از اسپری چسب استنسیل استفاده کنید. برای این کار چسب استنسیل را در قسمت پشت استنسیل اسپری کرده، روی سطح مورد نظرتان قرار دهید و سپس گوشه‌های آن را با چسب کاغذی ثابت کنید.
- مقداری از رنگ مورد نظرتان را داخل یک ظرف رنگ کوچک یا یک ظرف پلاستیکی بریزید. دقت کنید که رنگ باید غلظت مناسبی داشته باشد، یعنی نه خیلی رقیق باشد و نه خیلی غلیظ.
- غلتک اسفنجی را به رنگ آغشته کنید و با حرکت دادن آن روی قسمت زِبر ظرفِ رنگ، خیسی زیاد غلتک را بگیرید تا رنگ در همه جای اسفنج یکسان پخش شود. یک تکه مقوا یا دستمال هم کنار دستتان داشته باشید و برای از بین بردن خیسی زیاد غلتک از آن استفاده کنید. برای این منظور غلتک رنگی را چند بار روی مقوا بکشید تا خیسی زیاد آن گرفته شود، سپس با فشار ملایم آن را روی سطح مورد نظرتان حرکت دهید.
- رنگ آمیزی را شروع کنید و از طرح جدید دیوار لذت ببرید.
- برای جابه‌جایی استنسیل‌های پیوسته از علائم راهنما در حاشیه استنسیل‌ها استفاده کنید.
هنگام رنگ آمیزی کنج دیوار، لبه‌ها و قرنیزها اگر لازم است می‌توانید قسمتی از استنسیل را به آرامی خم کرده و سپس به کمک چسب کاغذی آن را روی دیوار ثابت کنید.
نحوه اجرای طرح به کمک استنسیل‌های کوچک پلن بی
- سطحی که می‌خواهید رنگ آمیزی کنید، باید حتما تمیز و خشک باشد. پس ابتدا گرد و خاک سطح را تمیز کنید.
- استنسیل را در زاویه درست روی سطح قرار دهید و اطراف آن را با چسب کاغذی محکم کنید تا استنسیل حرکت نکند و ثابت بایستد.
*اگر سطح مورد نظر شما پارچه است یک مقوا زیر پارچه قرار دهید. به طوری که پارچه میان مقوا و استنسیل باشد. این کار کمک می کند تا زیر کار شما صاف تر بایستد و همچنین خیسی رنگ روی لایه های دیگرپارچه پخش نشود.
- مقداری از رنگ مورد نظرتان را داخل یک ظرف رنگ کوچک یا یک ظرف پلاستیکی بریزید. دقت کنید که رنگ باید غلظت مناسبی داشته باشد، یعنی نه خیلی رقیق باشد و نه خیلی غلیظ.
- غلتک اسفنجی را به رنگ آغشته کنید و با حرکت دادن آن روی قسمت زِبر ظرفِ رنگ، خیسی زیاد غلتک را بگیرید تا رنگ در همه جای اسفنج یکسان پخش شود. یک تکه مقوا یا دستمال هم کنار دستتان داشته باشید و برای از بین بردن خیسی زیاد غلتک از آن استفاده کنید. برای این منظور غلتک رنگی را چند بار روی مقوا بکشید تا خیسی زیاد آن گرفته شود، سپس با فشار ملایم آن را روی سطح مورد نظرتان حرکت دهید.
- رنگ آمیزی را شروع کنید و لذت ببرید.
